Պատերազմը որպես հասարակական
երևույթ
Մարդկության պատմության
մեջ եղել են բազմաթիվ
պատերազմներ, հատկապես կործանարար են եղել երկու պատերազմներ:Առաջինը սկսվել
է 14թ-ին ավարտվել 18թ-ին:Այս պատերազմին
մասնակցել են 38 պետություն շուրջ մեկ միլիարդ
մարդ:Երկրագնդի 2-3-մասը բնակչության առումով:Զոհվել է
10 միլիոնից ավել մարդ:
Երկրորդ աշխարհամարտը
սկսվել է 1939թ-ին
ավարտվել է 1945թ.:Զոհերի
թիվը հասնում է 60թիվը:
Ի՞նչ
պատերազմի տեսակներ կան:
1.քաղաքացիական-Այս պատերազմը տեղի է ունենում տվյալ երկրի ներսում, իշխանության համար:
2.ազատագրական- պատերազմ են ուղում այն ժողովուրդը, որոնք ազատագրում են երկիրը:
3.զավթողական-Այն պատերազմը,
երբ իրար դեմ կռվում են երկու և ավելի պետություններ կոչվում է զավթողական:
Այսպիսով գոյություն ունի մի շարք հայտնի ասույթներ, եթե ցանկանում
ես խաղաղություն ապա պատրաստվիր պատերազմի:
Հավերժական խաղաղությունը
դա այն
է, երբ ժողովուրդները
խաղաղ հարաբերություններ են հաստատում
իրար հետ:
Հայ ժողովրդի պատմության
մեջ ի՞նչ նշանավոր
պատերազմներ են եղել:
Առաջի պատերազմը եղել է Հայկի և Բելի կռիվը 2492թ.:
Հայերի և Ասորիների
միջև Ք.ա. 9-րդ դարից մինչև 7-րդ դար:
Հայ ժողովրդի պատմության
մեջ ամենահայտնի պատերազմները
եղել են 4-5-րդ
դարերում:Դրանք են 370թ. Գանձակի ճակատամարտը
Մուշեղ Մամիկոնյանը հաղթեց
Պարսիկներին:372թ. Գանձակի ճակատամարտը: 71թ. Ձիրավի ճակատամարտ:5-րդ դարում
հայտնի են եղել Վահանանց և Վարդանանց պատերազմը:450-51թթ. Վարդանանց
պատերազմ: Խախառի ճակատամարտ
Վարդան Մամիկոնյանը հաղթել
է Պարսիկներին 450թ. մայիսի 26 ավարտվել է պատերազմը:
Վահանանց պատերազմը
եղել է երեք նշանավոր պատերազմ: 481-484թթ.
481թ.-Ակոռ հայերը
400 հոգով հաղթեցին
7000 Պարսիկներին:
482թ.-Ներսեհապատի ճակատամարտ
որտեղ հայերը կրկին հաղթեցին Պարսիկներին
Վահան Մամիկոնյանի գլխավորությամբ:
482թ.-Ճարմանա ճակատամարտ որտեղ հայ Վրացական
բանակը պարտություն կրեց Պարսիկներից:
6-րդ դարում
ամենանշանավոր պատերազմը եղել է կրտսեր
Վարդանի հաղթանակը Խաղմախու
ճակատամարտը 571թ.:
8-րդ դարի հայերի
ամենահայտնի ճակատամարտը եղել է 703թ. Վարդանակերտի
ճակատամարտը Սմբատ Բագրատունու
գլխավորությամբ հայերը հաղթեցին:
775թ. ապրիլի 15-ին Արճիշի ճակատամարտ:
775թ. ապրիլի 25-ին
Արձնիի ճակատամարտ հայերը
պարտվեցին:
Հայերը պայքարել են նաև Սելջուկ
թուրքերի դեմ 13դար Մոնղոլ
թաթարների դեմ:
Կիլիկիայում հայերը նույնպես
մղել են բազմաթիվ
պատերազմներ Սելջուկ թուրքերի
դեմ, հատկապես եգիպտոսի
մամլուքների դեմ:
Միջազգային ի՞նչ կազմակերպություններ կան որոնք փորձում
են կանխել և կանխում են պատերազմները:
Դրանք են ՄԱԿ-ը, Եվրոմիությունը, Եվրոխորհուրդը
և այլն:
Մարդասիրական իրավունքի ի՞նչ ճյուղեր կան:
1.Ժենևի
2.Հագայի
Ժենևի իրավունք- Պաշտպանել
այն մարդկանց, որոնք չեն մասնակցում
պատերազմական գործողություններին:
Հագայի իրավունք-Սահմանում է կռվող կողմերի
իրավունքներն ու պարտականությունները:
Օրինակ- արգելվում
է քիմիական զենք օգտագործումը,
ատոմային ռումբի օգտագործումը, ռազմագերիներին սպանելը,
խաղաղ բնակչությանը բնաջնջելը,
մշակութային արժեքները ոչնչացնելը:
Ընտրականություն
Օրենքի համաձայն ազգային ժողովի ընտրությունները իրականացվում են համամասնական
և մեծամասնական կարգով:
Ի՞նչ ենք հասկանում համամասնական ասելով:Համամասնական նշանակում
է, երբ ընտրում
է, ոչ թե անհատ մեկ մարդու այլ ընտրվում է, որևէ կուսակցության
կամ քաղաքական դաշինքի: Իսկ մեծամասնականը այն է, երբ ընտրողը ընտրում
է անհատ մի մարդու:
Թեկնածու քարոզչության ի՞նչ ձևերից կարող ենք օգտվել:
Հիմնականում տարածված
են քարոզչության ձևեր և միջոցներ:
1.անվճար
2.զանգվածային լրատվամիջոցներից
4.վճարովի լրատվամիջոցներից օգտվելը:
5.հրապարակային հանդիպումնները:
6.հեռախոսային և այլ կապի միջոցների
օգտագործում:
7.այցելություններ հանդիպումններ ընտրողների
հետ:
8.պաստառներ, բուկլետներ:
Ի՞նչ է արքելվում
թեկնածուին:
1.կեղծ խոստումններ
2.ընտրակաշառք
3.նվերներ կամ այլ ապրանքներ տալը:
4.սննդամթերք և այլ ծառայություններ բաժանելը:
Ցեղասպանություն գենոցիդ (էթնոսի ոչնչացում եղեռն):
Եղեռնագործություն այսինքն ժողովրդի ոչնչացում:
1.Ինչ ենք հասկանում ցեղասպանություն ասելով:
Մեկ ազգի կողմից
մեկ այլ ազգին ֆիզիկապես
բնաջնջելը ազգային պատկանելիության և կրոնի համար կոչվում է ցեղասպանություն:
2.Աշխարհում առաջին
անգամ ո՞վ է բարձրացրել ամբիոնից ցեղասպանություն բառը:
Հրեա ցեղասպանագետ Ռաֆայել
Լեբկինը, 1948 թվականին Նյու-Յորքում
ՄԱԿ-ի կազմակերպության նստաշրջանի ժամանակ:
3.Մեր օրերում քանի պետություն է
ճանաչել և դատապարտել
հայերի ցեղասպանությունը:
Ավելի քան 25 երկրներ:
4.Ո՞ր պետությունն է առաջինը ճանաչել և
դատապարտել:
Ուրուգվայը 1967թ-ին:
5.Ո՞ր երկրներն են օրենք ընդունել
քրյորեն պատժել այն անձանց ովքեր կժխտեն ցեղասպանությունը:
Ֆրանսիան և Շվեցարիան:
Ռուսաստան, Չեխիա, Սլովակիա, Գերմանիայի դաշնությունը, Կիպրոսը,
Կանադան,Հոլանդիա, Բելգիա, Լյուքսեմբուրգ, Սերբիան, Սլովենիա, Լիտվա, Ռումինիա, Իտալիա, Շվեդիա և այլն:
Իսկ ԱՄՆ-ի նահանգներ
ևս ընդունել են:
Թուրքիա-Բոսֆոր-Դարդանելի:
Ցեղասպանությունը քանի՞ փուլ է ունեցել:
Երեք փուլ . 1.
1980-ական թվականները (94-96թթ.):
Աբդուլ Համիդյան զորքեր
300.000 հայ
II-1909- Ադանայի ջարդեր
Կիլիկիա:30.000 հայ:
III- 1914-1923- Մեծ եղեռն,1.5000000 հայ:
Երիտթուրքերի դատաստանը
1919թ-ին հայ հեղափոխական դաշնակցության կողմից ստեղծվեց <<Նեմեսիս>>
գաղտնի կազմակերպությունը (հին հունական
Վրեժ աստվածուհու անունով):Որը ղեկավարում էր Շահան Նաթալին,
իսկ պատասխանատուն էր Արմեն Գարոն (Գարեգին Փաստրամաջյան):Ավետիք Իսահակյանը, հայտնի քանդակագործ Արա Սարգսյանը:1921թ-ի մարտի
15-ին Բեռլինում սպանվեց Թայլաթը, Սողոմոն
Թեհլեմեզյանի կողմից:1921թ-ի դեկտեմբերի 6-ին Հռոմում
Արշավիր Շիրակյանը սպանեց Սաիդ Հալիմին
Թուրքիայի վարչապետին:1922թ-ին ապրիլի 17-ին Բեռլինում
Արամ Երկանյանը և Արշավիր
Շիրակյանը սպանեցին Ջեմալ Ալիմին
և Բեհայեդին Շաքիրին:1922թ-ի հուլիսի
25-ին Պետրոս Տեր-Պողոսյանը, Արտաշես Գևորգյանը, Ստեփան Ծաղիկյանը
Թիֆլիսում սպանեցին Ջեմալին:Հակոբ Մելքումովը 1922թ. օգոստոսի վերջին միջին Ասիայում
սպանեցին Էնվեր Փաշային:1926թ-ին մահապատժի
ենթարկվեց նաև Նազմվեյը:
Ինչ է Սոցոլոգիան
Սոցոլոգիան հումանիտար գիտություն է մարդկային հասարակության մասին: Այն օգնում է կանխատեսումներ անել ապագայի վերաբերյալ` վերլուծելով անցյալի և ներկայի իրավիճակը: Ամենաընդհանուր ձևով սոցիոլոգիան գիտություն է հասարակության, որպես ամբողջական համակարգի, նրա բաղադրատարրերի (անձ, սոցիալական հանրույթ, ինստիտուտներ) միջոցով այդ համակարգի գործառման ու զարգացման մասին: Սոցիոլոգիան երիտասարդ գիտություն է` փոփոխման և զարգացման ընթացքի մեջ:
Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում սոցոլոգիա գիտությունը:
Ուսումնասիրում է քաղաքացիական հասարակության ձևավորման, հասարակության` սոցիումի մասին պատկերացում կազմելու և գրագետ ուսումնասիրություններ կատարելու համար:
ՍՈՑԻՈԼՈԳԻԱՅԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՓՈՒԼԵՐԸ
«Սոցիոլոգիա» տերմինը առաջին անգամ օգտագործել է ֆրանսիացի փիլիսոփա Օգյուստ Կոնտը` 19-րդ դարի 30-ական թվականներին:
Ցանկացած գիտություն համարվում է գիտություն, երբ այն ընդունվում է գիտական հանրության կողմից: Չնայած սոլոգիայի համար դա տեղի է ունեցել 19-րդ դարի 40-ական թվականներին, սակայն սոցիոլոգիական մտքեր, կանխատեսումներ արվել են շատ ավելի վաղ՝ անտիկ շրջանում: Սոցիոլոգիայի պատմությունը բաժանվում է երեք փուլերի.
1. հին աշխարհ,
2. միջնադար և նոր ժամանակներ (4-18-րդ դդ),
3. ժամանակակից՝ 19-21-րդ դդ.:
Ժամանակակից սոցիոլոգիան ունի տարբեր ենթատեսակներ.
- գենդերային սոցիոլոգիա ( դարի չարիքը)
- քաղաքային սոցիոլոգիա
- տարածաշրջանային սոցիոլոգիա
- մշակութային սոցիոլոգիա
- երիտասարդության սոցիոլոգիա
- գիտական սոցիոլոգիա
- քաղաքական սոցիոլոգիա
- կրթական սոցիոլոգիա
- իրավական սոցիոլոգիա
- հոգեբանական սոցիոլոգիա
- հասարակական կյանքի սոցիոլոգիա
- ընտանեկան սոցիոլոգիա
- կառավարման սոցիոլոգիա
- աշխատանքի սոցիոլոգիա
- տնտեսական սոցիոլոգիա
- էթնոսոցիոլոգիա (էթնոսոցիոլոգիան ուսմունք է հասարակության ազգային պատկանելության մասին)
- էկոսոցիոլոգիա:
Էթնոսոցիոլոգիա
Էթնոսոցիոլոգիան
նոր գիտական ուղղություն է, որը ձևավորվել է ազգագրության և սոցիոլոգիայի միաձուլման
հետևանքով անցած դարի 60- ականներին:Կազմված է
երեք լատիներ են բառերից` ethnos –ցեղ, ազգ, ժողովուրդ, societas
–հասարակությունև logos – ուսմունք:Շատ գիտություններ` փիլիսոփայությունը, պատմությունը, իրավագիտությունը, քաղաքագիտությունը
նույնպես ուսումնասիրում են ազգային խնդիրները: Ինչո՞ւմն է նրանց և էթնոսոցիոլոգիայի
ուսումնասիրությունների տարբերությունը: Էթնոսոցիոլոգիայի գիտական ուղղվածության
ստեղծումը պայմանավորված էր գիտության և հասարակական կյանքի հետաքրքրություններով: Սակայն` ի տարբերություն
մնացածի, էթնոսոցիոլոգիան ուսումնասիրում է միայն հասարակական կարևորություն ունեցող
մշակութային և կենցաղային երևույթները, ինչպես նաև` ազգային մշակույթի (լեզվի, ազգային սովորույթների, արժեքների, ազգային ինքնագիտակցության) փոփոխությունների
պայմանավորվածությունը:
Մի նախադասությամբ` էթնոսոցիոլոգիան ուսմունք է հասարակության ազգային պատկանելության մասին: Այն ուսումնասիրում է տարբեր ազգերի ծագման, էության, գործառույթների հետ կապված խնդիրները` ընդհանուր օրինաչափությունների բացահայտման, վերջիններիս փոխազդեցության ուսումնասիրման և այս ամենի հիման վրա հասարակական գործուն մեխանիզմների նպատակով:
Մի նախադասությամբ` էթնոսոցիոլոգիան ուսմունք է հասարակության ազգային պատկանելության մասին: Այն ուսումնասիրում է տարբեր ազգերի ծագման, էության, գործառույթների հետ կապված խնդիրները` ընդհանուր օրինաչափությունների բացահայտման, վերջիններիս փոխազդեցության ուսումնասիրման և այս ամենի հիման վրա հասարակական գործուն մեխանիզմների նպատակով:
Էկոսոցիոլոգիա. Որպես սոցիոլոգիայի ինքնուրույն ենթաբաժին` էկոսոցիոլոգիան (անգլերեն environmentalsociology) ձևավորվել է միայն 1992 թվականին:Դա պայմանավորված էր այդ նույն տարում Սոցիոլոգների Միջազգային Ասոցիացիայի Հետազոտությունների Կոմիտեի «Շրջակա աշխարհն ու հասարակությունը» բաժնի ստեղծմամբ: Էկոսոցիոլոգիայի տեսանկյունից` շրջակա աշխարհը հանդիսանում միջանձնային փոխհարաբերությունների ենթատեքստ և արտացոլում: Էկոսոցիոլոգներն ուսումնասիրում են մարդու և բնության շփումը, հասարակության արժեքներն ու էկոլոգիական գիտակցությունը, էկոլոգիական շարժումը:
1.Ինչ է ուսումնասիրում քաղաքագիտությունը:
Քաղաքագիտությունը գիտություն է, որը ուսումնասիրում է հասարակության և պետության
կառավարման գործունեությունը:
2.Երբ է օգտագործվել
առաջին անգամ քաղաքագիտություն հասկացությունը:
Հին Հունաստանում առաջին
անգամ օգտագործվեց այս տերմինը պոլիտիկե:Այսինքն պետության և քաղաքների կառավարման
արվեստ:
3.Քաղաքականությունը ինչ մասերից է բաղկացած:
Բաղկացած է երկու մասերից:
1.Ներքին
2.արտաքին
4.Ովքեր են համարվում քաղաքական համակարգի սուբյեկտներ:
Դրանք են պետությունը,
քաղաքական կազմակերպությունները և մարդը:
5.Քաղաքական համակարգի
ինչ բաղադրատարեր կան:
Չորս բաղադրատարեր, դրանք
են
1.Քաղաքական հարաբերություններ,
2.Քաղաքական կազմակերպություն դրանք կուսակցություններն
են:
3.Քաղաքական համակարգի
կարգավորիչ նորմեր-իրավունք, օրենք, ավանդույթներ, բարօյականություն:
4.Գաղափարական բաղադրատարեր:
6.Ինչ է պետությունը:
Պետությունը քաղաքական
կազմակերպություն է, որը ունի իր սահմանները,
օդային, ջրային, ցամաքային, ունի հասարակություն,
իշխանության մարմիններ և օրենքներ:
7.Որոնք են պետության
խորհրդանիշները:
Օրներգը, զինանշանը,
դրոշը:
8.Պետական իշխանությունը ինչ հատկանիշներ ունի:
Ունի չորս հատկանիշ:
1.Պետական իշխանությունը համընդհանուր է համապարտադիր է և ինքնիշխան:
2.Պետական իշխանությունը իրականացվում է համոզման
և հարկադրանքի միջոցով:
3.Պետական իշխանությունը
հանրային իշխանություն է, սակայն հանրային
իշխանությունը իր կառավարման
ասպարեզով առանձնացված է հասարակությունից:
4.Պետության լեգիտիմ:Նշանակում է ժողովրդի ձայնով, ցանկությամբ, արդար, թափանցիկ, ընտրված իշխանություն:
Комментариев нет:
Отправить комментарий